Peptide versus proteïne
Aminozuren, peptiden en eiwitten worden vaak verwante termen genoemd, maar ze verschillen in hun kenmerken. Aminozuren zijn de bouwstenen van zowel peptiden als eiwitten. Aminozuur is een klein molecuul dat een aminogroep (-NH 2) en een carbonzuurgroep (-COOH) bevat, die zijn gebonden aan een centraal koolstofatoom, met een extra waterstof en een zijketen (R-groep). Deze zijketen varieert tussen alle aminozuren; vandaar dat het de unieke karakters en de chemie van elk aminozuur bepaalt. Een specifieke gensequentie wordt gebruikt om de aminozuursequentie in zowel peptiden als eiwitten te bepalen.
Peptide
Peptiden bestaan uit twee of meer aminozuren, verbonden door peptidebindingen en zijn aanwezig als lineaire ketens. De lengte van een peptide wordt bepaald door de hoeveelheid aminozuren erin. Gewoonlijk is de lengte van een peptide minder dan ongeveer 100 aminozuren.
Voorvoegsels worden gebruikt om het type peptiden in algemene terminologie te beschrijven. Als een peptide bijvoorbeeld uit twee aminozuren bestaat, wordt het dipeptide genoemd. Zo worden drie aminozuren gecombineerd om tripeptiden op te leveren, worden vier aminozuren gecombineerd om tetrapeptiden op te leveren, enz. Afgezien van deze typen zijn er oligopeptiden (bestaande uit 2-20 aminozuren) en polypeptiden, die veel peptiden bevatten (minder dan 100). De belangrijkste karakteristieke eigenschappen van peptiden worden bepaald door de hoeveelheid en de volgorde van aminozuren.
De primaire functie van de meeste peptiden is om effectieve communicatie mogelijk te maken door biochemische berichten van de ene plaats naar de andere in het lichaam te verzenden.
Eiwit
Eiwitten zijn de meest diverse groep biologische macromoleculen. Een eiwit is samengesteld uit een of meer lange onvertakte ketens die polypeptiden worden genoemd en toch zijn de bouwstenen van eiwitten aminozuren. De aminozuursequentie bepaalt de belangrijkste kenmerken van een eiwit, terwijl deze aminozuursequentie wordt bepaald door de specifieke gensequentie.
Gewoonlijk hebben eiwitten stabiele driedimensionale structuren. Deze structuren kunnen worden besproken in termen van een hiërarchie van vier niveaus; primair, secundair, tertiair en quartair. De primaire structuur is de aminozuursequentie van een eiwit. De secundaire structuur wordt geproduceerd door waterstofbruggen te vormen tussen twee nabijgelegen aminozuren, wat resulteert in structuren die β-geplateerde vellen worden genoemd en spoelen die α-helices worden genoemd. De gebieden met secundaire structuur worden vervolgens verder in de ruimte gevouwen om de uiteindelijke driedimensionale structuren van het eiwit te vormen. Rangschikking van de meerdere polypeptiden in de ruimte resulteert in de quaternaire structuur van een eiwit.
De belangrijkste functies van eiwitten zijn enzymkatalyse, verdediging, transport, ondersteuning, beweging, regulering en opslag.
Wat is het verschil tussen peptide en proteïne?
• Peptiden zijn korte lineaire ketens van aminozuren, terwijl eiwitten zeer lange ketens van aminozuren zijn.
• Verschillende aminozuren zijn met elkaar verbonden om een peptide te vormen door middel van peptidebindingen, terwijl verschillende peptiden met elkaar zijn verbonden om eiwitmoleculen te vormen.
• Normaal gesproken hebben eiwitten stabiele driedimensionale structuren. Daarentegen zijn peptiden niet georganiseerd in een stabiele driedimensionale structuur.
• Lengte van een peptide is minder dan ongeveer 100 aminozuren, terwijl die van een eiwit meer dan 100 aminozuren is. (Er zijn uitzonderingen; de verschillen zijn dus meer afhankelijk van de functie van de moleculen dan van hun grootte)
• In tegenstelling tot peptiden worden eiwitten beschouwd als macromoleculen.
• In peptiden vormen alleen zijketens van aminozuren waterstofbruggen. Terwijl in eiwitten niet alleen zijketens, maar ook peptidegroepen waterstofbruggen vormen. Deze waterstofbruggen kunnen met water of met andere peptidegroepen zijn.
• Alle peptiden bestaan als lineaire ketens, terwijl eiwitten primair, secundair, tertiair en quartair kunnen zijn.
