Pleurale effusie versus longoedeem
Pleurale effusie en longoedeem zijn twee veel voorkomende longaandoeningen. Deze twee delen enkele aspecten van de pathofysiologie en hartfalen, vloeistofoverbelasting, leverfalen en nierfalen kunnen beide aandoeningen veroorzaken.
Borstvliesuitstroming
We hebben twee longen in de borstholte. De longen zijn bedekt met twee dunne weefsellagen, de pleura. De binnenste laag is gehecht aan het buitenoppervlak van de long en is de viscerale pleura. De laag langs de borstholte is de pariëtale pleura. De potentiële ruimte tussen de twee lagen van de pleura is de interpleurale ruimte. Het verzamelen van vocht in deze potentiële ruimte staat bekend als pleurale effusie.
Er zijn twee soorten pleurale effusies; het zijn transudatieve effusies en exsudatieve effusies. Pleurale effusies kunnen optreden vanwege de volgende redenen.
- Verhoogde hydrostatische druk van longaders (hartfalen, constrictieve pericarditis, pericardiale effusie en vloeistofoverbelasting),
- Lage serumeiwitten (chronische leverziekte, eiwitverliezende enteropathie, nefrotisch syndroom, wijdverspreide huidlaesies, hypothyreoïdie en brandwonden),
- Infecties (longontsteking, longabces, tuberculose),
- Ontsteking (systemische lupus erythematosus, bindweefselaandoeningen en reumatoïde artritis),
- Maligniteit (primaire longkankers en gemetastaseerde tumoren)
Verhoogde hydrostatische druk en lage serumeiwitten veroorzaken transudatieve effusies, terwijl infecties, ontstekingen en maligniteiten aanleiding geven tot exsudatieve effusies. Patiënten met pleurale effusies vertonen kortademigheid, verminderde inspanningstolerantie en pijn op de borst van het pleuritische type. Zwelling van de benen, duizeligheid, ischemische pijn op de borst, orthopneu, paroxismale nachtelijke dyspneu, zwelling van de parotis, gynaecomastie, opgezette buik, chronisch alcoholgebruik, chronische diarree, schuimende urine, huiduitslag, malaire uitslag, gewichtsverlies en verlies van eetlust kunnen aanwijzingen geven voor de belangrijkste oorzaak van de effusie.
Bij onderzoek zal er een snelle ademhaling zijn, verminderde uitzetting van de borstkas, een doffe percussietoon, verminderde ademhalingsgeluiden over het getroffen gebied en bronchiale ademhaling boven het gebied. Röntgenfoto van de borst, ECG, volledig bloedbeeld, ESR, bloedureum, elektrolyten, spirometrie, sputummicroscopie, kweek en arteriële bloedgasanalyse zijn de routineonderzoeken.
Door de onderliggende oorzaak te behandelen, wordt de effusie verlicht. Indien symptomatisch, kan effusie worden afgevoerd. Pleuravocht kan dan worden verzonden voor eiwit, glucose, pH, LDH, ANA, complement, reumafactor en cytologie). Bij terugkerende pleurale effusies is pleurodese met tetracycline, bleomycine of talk een optie.
Longoedeem
Longoedeem is te wijten aan verhoogde hydrostatische druk van afvoerende longaders. Slechte linkerventrikelfunctie is de meest voorkomende oorzaak. Linkerventrikelfalen kan het gevolg zijn van hartaanvallen, aritmieën, myocarditis, endocarditis, vloeistofoverbelasting, nierfalen, systemische hypertensie en obstructie van het ventriculaire uitstroomkanaal. Longoedeem is een van de manifestaties van een slechte ventrikelfunctie en een veelvoorkomende oorzaak van spoedopname.
Longoedeem presenteert zich als roze schuimig sputum, hoesten en kortademigheid, die toeneemt tijdens het liggen. Dit is een medisch noodgeval. Bij onderzoek zullen er bilaterale basale crepitaties, hoge bloeddruk en een snelle hartslag zijn. De patiënt moet een bed krijgen. Diuretica om de longen te reinigen, de bloeddruk te verlagen en de onderliggende oorzaak van hartfalen te behandelen, zijn de basisprincipes van de behandeling.
Longoedeem versus pleurale effusie
• Pleurale effusie is het verzamelen van vocht buiten de longen, terwijl longoedeem het verzamelen van vocht in de longen is.
• Pleuravocht verzamelt zich in de pleuraholte, terwijl oedeemvloeistof zich verzamelt in longblaasjes.
• Pleurale effusie geeft pleuritische pijn op de borst, terwijl longoedeem dat niet doet.
• Pleurale effusie vermindert uitzetting van de borst, is saai voor percussie, terwijl longoedeem dat niet is.
• Basale crêps zijn prominent aanwezig bij longoedeem, terwijl bronchiale ademhaling en aegofonie (egofonie) worden gezien bij pleurale effusie.
• Pleurale effusie vermindert costofrene hoeken en is zichtbaar als een sikkelvorm op lagere longvelden op de thoraxfoto. Bij longoedeem, alveolair oedeem, Kurly B-lijnen, cardiomegalie, dilatatie van de arteriolen in de bovenste lob en effusie kunnen op röntgenfoto's van de borst worden gezien.
