Heme vs Nonheme Iron
Er worden veel mineralen in het lichaam aangetroffen. Onder hen is ijzer het meest herkenbare mineraal dat in het dierlijk lichaam wordt aangetroffen. Hoewel de hoeveelheid ijzer bij een volwassene iets minder is dan een theelepel, kan ijzertekort bij veel dieren tragisch en ernstig zijn. IJzer is een zeer essentieel mineraal voor een optimale ontwikkeling en functie van de hersenen en het zenuwstelsel. Zowel bij mensen als bij andere dieren wordt ijzer geassocieerd met het molecuul dat 'heem' wordt genoemd. Heem maakt deel uit van grotere eiwitcomplexen (hemoglobine en myoglobine) en wordt alleen bij dieren aangetroffen. Planten hebben geen heem en daarom maakt de aanwezigheid van heem dieren anders dan planten. Normaal gesproken is het totale lichaamsijzer gemiddeld ongeveer 4 g bij mannen en iets meer dan 2 g bij vrouwen. In het menselijk lichaam wordt ijzer (heem-ijzer) voornamelijk geassocieerd met hemoglobine- en myoglobine-eiwitten. IJzer wordt ook aangetroffen in enzymen,en als het lichaam goed met ijzer wordt gevoed, zal het goede ijzerreserves hebben als ferritine en hemosiderine. Te veel ijzer leidt echter onvermijdelijk tot giftige omstandigheden in het lichaam.
Heme ijzer
Heem-ijzer is afgeleid van hemoglobine en myoglobine, dus het wordt alleen in dierlijk weefsel aangetroffen. Deze strijkijzers zijn meer biologisch beschikbaar en worden aangetroffen in vlees, vis, gevogelte en zeevruchten. Heem-ijzer wordt voornamelijk aangetroffen als het ferro-ijzer (Fe II), in de vorm van gereduceerd ijzer, geassocieerd met hemoglobine en myoglobine.
Nonheme ijzer
Non-heem-ijzer wordt zowel in dierlijke als in plantaardige voedingsproducten aangetroffen, ook al wordt het niet gemakkelijk door het lichaam opgenomen. Dieet non-heem-ijzer is aanwezig in de geoxideerde vorm van ijzer of ferri-ijzer (Fe III). Het moet worden gereduceerd tot ferro-ijzer (Fe II) om door de duodenale entrocyten te worden opgenomen. De reductie wordt voornamelijk gedaan door een ijzer (III) reductase-enzym (Cytochrom b-reductase).
De biologische beschikbaarheid van niet-heem-ijzer kan worden verbeterd door vitamine C-rijk voedsel zoals fruit en groenten samen met ijzerhoudend voedsel te nemen. Ook door heem-ijzerrijke voedingsmiddelen (dierlijke producten) te hebben, samen met voedingsmiddelen die rijk zijn aan niet-heem-ijzer, kan de opname van niet-heem-ijzer worden verbeterd. Bepaalde chemicaliën zoals polyfenolen die worden aangetroffen in thee, koffie, andere dranken en veel planten, beperken de opname van niet-heem-ijzer.
Wat is het verschil tussen heemijzer en nonheme-ijzer?
• Heem-ijzer is veel meer biologisch beschikbaar dan niet-heem-ijzer, zodat heem-ijzer beter wordt opgenomen dan niet-heem-ijzer.
• Heem-ijzer wordt alleen aangetroffen in dierlijk voedsel, terwijl niet-heem-ijzer wordt aangetroffen in zowel dierlijk als plantaardig voedsel.
• Plantaardig voedsel bevat alleen niet-heem-ijzer. Heemijzers zijn afwezig in het plantaardige voedsel.
• Voedingsmiddelen die rijk zijn aan heem-ijzer kunnen de opname van niet-heem-ijzer verbeteren.
• Het meest voorkomende ijzer in de voeding is niet-heem-ijzer. Normaal gesproken is 60% niet-heem-ijzer aanwezig in dierlijke producten. De overige 40% is heemijzer.
• Niet-heem-ijzer uit de voeding is aanwezig als ferri-ijzer (Fe III) en moet worden gereduceerd tot ferro-ijzer (Fe II) om te worden opgenomen.
• In tegenstelling tot niet-heem-ijzer wordt heem-ijzer geassocieerd met hemoglobine en myoglobine in de vorm van ferro (Fe II) ijzer.
