Leververvetting versus cirrose
Vette lever en cirrose zijn twee aandoeningen die de lever aantasten. Het zijn allebei veel voorkomende aandoeningen en beide worden vaak gedetecteerd bij alcoholisten. Alcohol kan al dan niet de oorzaak zijn van beide aandoeningen; dieet kan leververvetting veroorzaken, terwijl NASH een niet-alcoholische vorm van cirrose is. Velen denken dat deze aandoeningen specifiek zijn voor alcoholgebruik, maar de realiteit is dat terwijl bijna alle mensen met leververvetting en cirrose het krijgen door overmatig alcoholgebruik, er andere oorzaken zijn voor leververvetting en cirrose.
Vette lever
Vette lever is zo'n veel voorkomende aandoening dat veel van de jonge mensen het ook hebben. Hoewel alcohol een bekende risicofactor is voor leververvetting, is het ongezonde dieet dat rijk is aan vetten de gebruikelijke boosdoener. Vet voedsel dat we consumeren, wordt afgebroken door lipasen en de resulterende vetzuren en glycerol worden naar de lever getransporteerd voordat ze in de systemische circulatie terechtkomen. In de lever worden veel vetzuren en glycerol opgenomen in levercellen. Daar worden ze als vetbolletjes opgeslagen in het cytoplasma van levercellen. Er is een limiet aan de hoeveelheid vetten die een cel kan bevatten als micellen die oplosbaar zijn in water. Het teveel wordt afgezet als vetbolletjes. Dit is de pathofysiologie van leververvetting.
Stofwisselingsstoornissen zoals diabetes vergroten de kans op leververvetting. Diabetes is te wijten aan het onvermogen om suiker in de bloedbaan te absorberen en te gebruiken. Dit veroorzaakt een uithongeringsreactie en vetvoorraden in perifeer vetweefsel worden afgebroken en naar de lever getransporteerd. Dit resulteert in een teveel aan vetten in levercellen. Er kan een voorbijgaande toename van leverenzymen zijn, maar de meeste zijn biochemisch normaal. Een vette lever is een risicofactor voor cirrose. Het voorspelt ook een slechte prognose bij aandoeningen die de levercellen aantasten, zoals dengue.
Cirrose
Cirrose is een onomkeerbare wijziging van de leverarchitectuur. Langdurig gebruik van een overmatige hoeveelheid alcohol, hepatitis B, hepatitis C, auto-immuunziekten, geneesmiddelen (methotrexaat, methyldopa en amiodaron), genetische aandoeningen (alfa-antitrypsinedeficiëntie, de ziekte van Wilson en hemochromatose) en het Budd-Chiari-syndroom zijn enkele oorzaken van cirrose.
Cirrose kan in het begin asymptomatisch zijn. Wanneer de ziekte voortschrijdt, kunnen zich kenmerken van leverfalen manifesteren. Witte nagels, witte proximale helft en rode distale helft van de nagels, vergroting van de distale vingerkoot als een club, gelige verkleuring van de ogen en huid, zwelling van de oorspeekselklier, vergroting van de mannelijke borst, rode handpalmen, handcontracturen (Dupuytren), bilaterale enkelzwelling zijn kleine teelballen (testiculaire atrofie) en leververgroting (in het begin van de ziekte) de algemene klinische kenmerken van levercirrose. Vertraagde bloedstolling (omdat de lever de meeste stollingsfactoren produceert), encefalopathie (als gevolg van een verstoord ammoniakmetabolisme en neurotransmittersynthese), lage bloedsuikerspiegel (vanwege een slechte glycogeenafbraak en opslag in de lever),spontane bacteriële peritonitis en portale hypertensie zijn enkele complicaties bij chronische leverziekte.
Volledig bloedbeeld (anemie, infecties, aantal bloedplaatjes), bloedureum, serumcreatinine (hepato-renaal syndroom), leverenzymen waaronder gamma GT (hoog in alcoholisten), direct en indirect bilirubine (hoog in geelzucht), serumalbumine (laag in slechte leverfunctie), bloedingstijd, stollingstijd (verlengd bij slechte leverfunctie), virologie voor hepatitis, auto-antilichamen, alfa fetoproteïne, caeruloplasmine, alfa antitrypsine en echografie van de buik zijn de routineonderzoeken.
Dagelijkse controle van gewicht, hartslag, bloeddruk en urineproductie, serumelektrolyten, buikomtrek, temperatuurgrafiek, onderzoek naar pleurale effusie, gevoelige buik als gevolg van peritonitis en zoutarm en eiwitarm dieet worden aanbevolen. Antibiotica spoelen ammoniakvormende darmbacteriën weg in geval van leverfalen. Diureticum verwijdert overtollig vocht. Ascitic tap verwijdert overtollig vocht in de peritoneale holte. Interferonen, ribavirine en penicillamine hebben hun rol volgens de klinische presentatie.
Wat is het verschil tussen leververvetting en cirrose?
• Vette lever komt vaker voor dan cirrose.
• Vette lever is een risicofactor voor cirrose, terwijl het omgekeerde niet waar is.
• Een vette lever is een omkeerbare aandoening, terwijl cirrose dat niet is.
• Vette lever heeft geen invloed op de leverfunctie, terwijl cirrose dat wel doet.
• Vette lever verandert de leverarchitectuur niet, terwijl cirrose dat wel doet.
• Vette lever leidt niet tot acute symptomen, zelfs niet bij een late ziekte, in tegenstelling tot bij cirrose.
• Een vette lever veroorzaakt geen leverfalen, terwijl cirrose dat wel doet.
• Een vette lever kan volledig worden genezen met een dieet en anti-lipiden, terwijl cirrose alleen kan worden behandeld.
• Cirrose kan een levertransplantatie vereisen, terwijl leververvetting dat nooit doet.
