Vitamine K versus kalium
Vitamine K is een in vet oplosbare vitamine die een derivaat is van 2-methilo-naftochinon. Er zijn drie veel voorkomende vormen van vitamine K: K1, K2 en K3. K1 (fytonadion, phylloquinone) en K2 (menaquinones) kunnen worden gesynthetiseerd door natuurlijke bacteriële flora van de darmen. Phylloquinone is van plantaardige oorsprong en de overheersende vorm in voeding. Vitamine K2 komt voor in kippenei dooier, boter, koeienlever etc. Vitamine K wordt niet veel door het lichaam opgeslagen. Kleine hoeveelheden worden in de lever en in de botten gedeponeerd om een paar dagen in de behoeften te voorzien. De vitamine is nodig voor de bloedstolling.
Kalium is een mineraal dat nodig is voor een goed onderhoud van hartweefsel. Het is een primaire elektrolyt en het vermogen om als ionen te bestaan, is vooral belangrijk bij zenuwgeleiding en ionafhankelijk transport. Dit moet uit de voeding worden gehaald en ouderen lopen een groter risico op aan deficiëntie gerelateerde ziekten.
Vitamine K
Vitamine K is betrokken bij de carboxylering van glutamaatresiduen in eiwitten en vormt gamma-carboxyglutamaatresiduen en is daarom nodig om die eiwitten die deze functie nodig hebben biologisch actief te laten zijn. Sommigen van hen omvatten coagulatiefacotrs II (protrombine), VII (proconvertin), IX (kerstfactor), X (Stuart-factor), proteïne C, proteïne S en een groeiremming-specifieke factor (Gas6). De belangrijkste bekende functie van vitamine K is bij de normale bloedstolling, maar het is ook nuttig bij normale botverkalking. Zonder vitamine K is carboxylering niet mogelijk en daarom blijven de eiwitten biologisch inactief.
De vitamine is ook nodig voor het botmetabolisme bij carboxylering van osteocalcine. Hoge serumconcentraties van ondergecarboxyleerd osteocalcine en lage serumconcentraties van vitamine K zijn indicatief voor een verminderde botmineraaldichtheid. Het verhoogt ook het risico op een heupfractuur. Vitamine K voorkomt verkalking van slagaders en andere zachte weefsels die het gevolg zijn van veroudering. Het speelt ook een rol bij het handhaven van de bloedsuikerspiegel. De alvleesklier heeft de op een na hoogste hoeveelheid vitamine K in het lichaam.
Het tekort is zeldzaam en kan optreden als gevolg van antibiotica, bij pasgeborenen en door verminderde absorptie.
Kalium
Kalium komt voor in vlees, sommige vissoorten, fruit en groenten. Het mineraal speelt een belangrijke rol in het menselijk lichaam en het tekort veroorzaakt de aandoening die hypokaliëmie wordt genoemd. Overmaat is ook gevaarlijk en resulteert in hyperkaliëmie. Te veel natrium in de voeding kan het tekort aan kalium verergeren.
Ouderen hebben een groter risico op deficiëntiegerelateerde symptomen als gevolg van een verminderde werking van de nieren en het onvermogen om het mineraal efficiënt uit te scheiden. Sommige geneesmiddelen zoals diuretica, ACE-remmers en niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) hebben ook invloed op het kaliumgehalte in het lichaam. Een laag kaliumgehalte verhoogt ook de toxische effecten van geneesmiddelen zoals digoxine.
Vergelijking van vitamine K en kalium
De belangrijkste overeenkomst tussen de twee is de naam. De afkorting K staat voor Kalium voor mensen buiten de medische wereld en vitamine K krijgt hetzelfde effect in de medicijnrapporten. Een kleine misvatting van de twee en de patiënt kan ten onrechte de verkeerde behandeling krijgen. Dit is vooral ernstig in gevallen waarin een van beide is misplaatst. Intraveneuze toediening van vitamine K kan ongewenste gevolgen hebben.
Behalve de letter 'K' is er geen andere overeenkomst tussen de twee. De vitamine K is een vitamine, terwijl kalium een mineraal is. Hoge doses vitamine K zijn niet zo ernstig, behalve in gevallen waarin de persoon anticoagulantia krijgt toegediend. Hoge doses kalium kunnen daarentegen dodelijk zijn en ook een lage bloeddruk, mentale verwarring en uiteindelijk een hartaanval veroorzaken. Het medicijn is gecontra-indiceerd voor mensen met uitdroging, hittekrampen, zweren, nieraandoeningen of die medicijnen gebruiken die ervoor zorgen dat de nier kalium vasthoudt.
2. De afkorting voor beide is K, hoewel vitamine K geen geaccepteerd acroniem heeft.
3. Hogere doses dienen te worden vermeden, vooral bij kalium.
4. Vitamine K is voornamelijk betrokken bij de bloedstolling, terwijl kalium vele andere fysiologische functies vindt, waaronder het functioneren van het zenuwstelsel.
