Mononucleosis versus streptokokken
Keelpijn is een veel voorkomende presentatie in de klinische praktijk. Milde keelpijn wordt meestal veroorzaakt door virale infecties zoals bij verkoudheid, maar als het ernstig is, moet mononucleosis of streptokokkeninfectie als differentiële diagnose worden beschouwd. Dit artikel wijst op de verschillen tussen deze twee aandoeningen, wat nuttig zou zijn bij het stellen van de diagnose.
Mononucleosis
Het is een virale infectie die vaak voorkomt bij jonge volwassenen. De ziekte wordt veroorzaakt door het Epstein-Barr-virus (EBV), dat wordt overgedragen door ademhalingsdruppels of contact met geïnfecteerd speeksel. Incubatieperiode kan variëren van 4-5 weken. De ziekte is niet erg besmettelijk, zodat isolatie niet nodig is.
Klinisch vertoont de patiënt keelpijn die gepaard gaat met koorts, anorexia, malaise, lymfadenopathie, vooral posterieure cervicale, palatale petechiën, miltomagelly en klinisch of biochemisch bewijs van hepatitis. Onnodig gebruik van antibiotica zoals penicilline kan ernstige huiduitslag veroorzaken.
De patiënt moet worden onderzocht met een bloedfilm, die atypische lymfocyten met lymfocytose laat zien. Andere tests zijn onder meer de monospot- of paul-Bunnell-test en de immunologische onderzoeken.
Dit is een zelfbeperkende aandoening, die binnen 2 weken verdwijnt. De behandeling is dus grotendeels symptomatisch. Gorgelen met aspirine kan worden gegeven om keelpijn te verlichten. Prednisolon wordt gegeven bij ernstig farynxoedeem. Antibiotica moeten worden vermeden omdat ze vaak een macula-papulaire uitslag veroorzaken.
Complicaties van deze ziekte zijn zeldzaam, maar kunnen depressie, malaise, trombocytopenie, miltruptuur en bloeding, obstructie van de bovenste luchtwegen, secundaire infecties, pneumonitis, lymfoom en auto-immuunhemolytische anemie ontwikkelen.
Bij de meeste patiënten verdwijnt de aandoening volledig; slechts 10% kan het chronisch recidiverende syndroom krijgen.
Keelontsteking
Het is een bacteriële infectie veroorzaakt door groep A streptokokken, die vaak wordt gezien bij kinderen en tieners. De ziekte wordt overgedragen door direct contact met een besmette persoon; zo wordt crowding een belangrijke risicofactor.
Klinisch kan de patiënt keelpijn vertonen met bijbehorende koorts, lymfadenopahte en andere constitutionele symptomen. Tonsillitis is een kenmerk. Amandelen kunnen vergroot zijn en er kunnen rode en witte vlekken op het oppervlak te zien zijn.
Keelkweek met gevoeligheid is de gouden standaard bij de diagnose van de streptokokkenfaryngitis. Complicaties van de ziekte zijn onder meer reumatische koorts, retrofarynxabces en post-streptokokken glomerulonefritis.
Behandeling van de ziekte omvat antibiotica waarbij de patiënt zich binnen 1-2 dagen beter voelt.
Wat is het verschil tussen mononucleosis en keelontsteking?
• Mononucleosis is een virale infectie, terwijl keelontsteking een bacteriële infectie is.
• Bij mononucleosis ontwikkelt de patiënt ernstige keelpijn die kan worden geassocieerd met lymfadenopahty, palatinale petechiën, miltomegalie en milde hepatitis, terwijl keelpijn bij streptokokken meestal gepaard gaat met tonsillitis.
• Keelkweek is de gouden standaard bij het diagnosticeren van streptokokkeninfectie, terwijl lymfocytose met atypische lymfocyten en positieve monospot-test kan duiden op mononucleosis.
• Mononucleosis is een zelflimiterende aandoening waarbij antibiotica moeten worden vermeden, maar keelontsteking moet worden behandeld met antibiotica.
• Complicaties zijn zeldzaam bij mononucleosis, maar bij keelontsteking kunnen ze reumatische koorts en post-streptokokken glomerulonefritis ontwikkelen.
